عنوان کامل پایان نامه :
نمود جلوه‌های پیوند انسان با خداوند و آفریده‌های او در بوستان سعدی
قسمتی از متن پایان نامه :
و پادشاه از چنین انسانی که دارای دلی پاک است می‌خواهد که با خداوند ایجاد ارتباط کند.
| بخوان تا بخواند دعایی بر این | که رحمت رسد ز آسمان برین |
769/64
انسان پارسا، دل پاک خود را خانه مهربانی خداوند می‌داند و به همین دلیل کینه ودشمنی کسی را به دل راه نمی‌دهد.
| دلم خانه‌ی مهر یارست و بس | از آن می نگنجد در آن کین کس |
2397/131
ای انسان چون خداوند تو را با دلی پاک آفریده ننگ است که ناپاک از این دنیا بروی.
| چو پاک آفریدت، بهش باش و پاک | که ننگ است ناپاک رفتن به خاک | |
| پیاپی بیفشان از آیینه گرد | که مصقل نگیرد چو زُنگار خورد |
3318-3317/171
2-12- استفاده درست از اعضا و جوارح
سعدی بسیار زیبا چگونگی آفرینش تک تک اعضا و جوارح بدن انسان و پیوندهایی که بین انسان و خداوند ایجاد می‌کند و علت آفرینش هر کدام از آن‌ها را ارتباطی می‌داند که بنده باید با معبود همیشگی داشته باشد. همین این‌ها تنها برای شناخت خداوند و سپاس به درگاه قادر تواناست.
به عقیده سعدی هر عضوی از اعضای بدن انسان، نقش تعیین کننده‌ای در سعادت و شقاوت وی ایفا می‌کند و لحظه‌ای غفلت از هر یک از آن‌ها به منزله‌ی غفلت از تمام اعضا و جوارح به حساب می‌آید.
ولی بعضی از اعضا و جوارح بدن مثل: چشم، گوش و زبان از حساسیت ویژه‌ای برخوردارند و مراقبت از آن‌ها از عوامل مهم پرهیزکاری و پیوند با خداوند محسوب می‌شود.
2-12-1- زبان
| به نام خدایی که جان آفرید | سخن گفتن اندر زبان آفرید |
1/33
این عضو عضلانی جنبان که ابراز سخن گفتن است. یکی از شاهکارهای خلقت و از مهم‌ترین اعضای بدن انسان به شمار می‌رود و نقش برجسته‌ای در تکامل معنوی و پیشرفت انسان ایفا می‌کند.
در واقع زبان وسیله‌ی برقراری ارتباط میان انسان‌هاست. از آنجا که انسان از دیرباز اجتماعی می زیسته است به حکم عقل و خرد برای برقراری ارتباط با جهان پیرامون از ارتباط کلامی سود برده و توانسته بدین طریق اندیشه‌های درونی و عاطفی و احساسی و هنری خودرا به دیگران منتقل کند.
به قول سعدی زبان درواقع کلید شخصیت وجودی و رازهای پنهان انسان است.
| زبان در دهان ای خردمند چیست | کلید در گنج صاحب هنر |
(سعدی، گلستان، 1366: 107)
سعدی در جاهایی از بوستان برای آوردن انجام عمل و گفتار با هم از لفظ دست و زبان سود می‌برد تا در این قالب حرف خود را به خواننده خود تفهیم کند چنانکه در حکایت فقیه دانشمند ژنده پوش که وارد مجلس قاضی شده بود آورده:
| به دست و زبان منع کردش که دور | منه بر سرم پای بند غرور |
2096/119
در مزیّت خموشی از لفظ زبان درکش استفاده می‌کند:
| زبان درکش ای مرد بسیار دان | که فردا قلم نیست بر بی زبان |
2886/153
زبانی که می‌خواهد به شر و بدی باز شود بهتر است خاموش بماند.
| بهایم خوشند و گویا بشر | زبان بسته بهتر که گویا به شر |
2935/155
همچنین زبان بسته بودن (خاموش بودن) باعث رهایی از دست سرزنش کنندگان و طاعنان می‌شود:
| چو سعدی که چندی زبان بسته بود | ز طعن زبان آوران رسته بود |
2953/156
هم چنین
| زبان درکش ار عقل داریّ و هوش | چو سعدی سخن گوی ورنه خموش |
2990/157
زبان ابزاری برای غیبت کردن که سعدی بسیار آن را نکوهش می‌کند.
| زبان کرد شخصی به غیبت دراز | بدو گفت داننده‌ای سرفراز | |
| که یاد کسان پیش من بد مکن | مرا بدگمان در حقّ خود مکن |
3114-3113/158
سوالات یا اهداف این پایان نامه :
1- اهداف علمی:
تبیین جایگاه‌اندیشگانی سعدی در حوزه‌ی پیوند انسان با خداوند و آفریده‌های او در بوستان.
2- اهداف کاربردی:
از این پژوهش در حوزه‌های زیر می‌توان استفاده کرد:
الف: در حوزه سعدی پژوهی
ب: در حوزه سبک شناسی
ج: در حوزه جامعه شناسی و مردم شناسی
د: در حوزه سیاست و کشورداری (سیاست مدن)
ذ: در حوزه اخلاق و معارف اسلامی
